Z powodu zakończenia programu „Bezpieczny Kredyt 2%”, popyt na kredyt hipoteczny znacznie spadł. Banki szybko zareagowały na tę sytuację i podjęły działania. Od grudnia zdolność kredytowa trzyosobowej rodziny wzrosła nawet o 5 procent, co oznacza, że teraz przekracza sumę 670 tysięcy złotych.
W porównaniu do grudnia 2023 roku, zdolność kredytowa przykładowej rodziny trzyosobowej znacząco wzrosła o ponad 34 tysiące złotych. Nie da się wytłumaczyć jej rosnących wynagrodzeń ani spadkiem oprocentowania, ponieważ te dwie zmiany, chociaż miały miejsce w ostatnim miesiącu, były zbyt małe, aby usprawiedliwić wzrost zdolności kredytowej o ponad 5 procent.
Natomiast wyjaśnienie można znaleźć w fakcie, że program „Bezpieczny Kredyt 2 proc.” zakończył się wraz z końcem grudnia. Dla banków oznacza to wyraźny spadek popytu na kredyty. Zatem powinno im zależeć na tym, aby większa liczba zwykłych klientów mogła ubiegać się o kredyt hipoteczny. Wysoka zdolność kredytowa jest sposobem na osiągnięcie tego celu.
Co dokładnie wynika z faktu, że nasza przykładowa rodzina może pożyczyć średnio 672 tysięcy złotych? Aby właściwie zinterpretować ten wynik, należy dodać, że ta liczba jest wartością uśrednioną. Oznacza to, że połowa banków deklarowała możliwość udzielenia pożyczki na zakup mieszkania większej kwoty, a połowa mniejszej. W rezultacie niektóre banki oceniły zdolność kredytową tej rodziny na ponad 700 tysięcy złotych. Warto również rozmawiać z bankami, które oferują kredyt z mniejszą kwotą. Mogą one być skłonne zaproponować tańszy kredyt, szybszy proces decyzji kredytowej lub preferencje dla określonych grup zawodowych lub budownictwa energooszczędnego.
Obecne prognozy są optymistyczne i sugerują łatwiejszy dostęp do kredytów mieszkaniowych w przyszłości. Jest to spowodowane wzrostem wynagrodzeń w 2024 r, które rosną szybciej niż inflacja. Wraz ze spadkiem oprocentowania kredytów zbuduje to mocną podstawę do wzrostu zdolność kredytowa Polaków w roku 2024.
Obecnie mamy zadeklarowane przez rząd uruchomienie nowego programu tanich kredytów dla dużych rodzin i osób, które chcą kupić pierwsze mieszkanie w drugiej połowie roku. Niemniej jednak, prace nad szczegółami programu nadal trwają. Jeśli program zostanie wdrożony, istnieje duże prawdopodobieństwo, że znacząco ułatwi on beneficjentom drogę do posiadania swojego własnego mieszkania.
Dodatkowo rząd ogłosił planowane zmiany w regulacjach dotyczących Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Jednym z wprowadzanych zapisów jest możliwość ubiegania się o bezpłatną lub częściowo umarzaną pożyczkę na spłatę rat dla posiadaczy kredytów mieszkaniowych, którzy przeznaczają ponad 40% swojego dochodu na spłatę rat. Jednakże, tak liberalne przepisy mogą negatywnie wpłynąć na dostęp do kredytów. Banki widzą w tym ryzyko, że osoby, które otrzymają kredyt, niedługo potem mogą ubiegać się o wsparcie pochodzące ostatecznie z kasy banku . Aby dostosować się do tych zmian, instytucje udzielające kredytów mogą być zmuszone do stosowania bardziej restrykcyjnych kryteriów oceny zdolności kredytowej.